De tempel van de Hemel

Mens sana in corpore sano. Een gezonde geest in een gezond lichaam.  Vandaag staat in het teken van onze mentale en fysieke gezondheid.

De tempel van de Hemel werd gebouwd als koppelteken tussen de hemel en de aarde. Tweemaal per jaar ging de keizer “himself” de gunsten van de goden afdingen. Bij het afsluiten van het jaar werden offers gebracht om hen te bedanken voor de rijke oogst, een maand later maakte de keizer zijn opwachting opnieuw om ook in het nieuwe jaar beschermd te mogen worden. De offers bestanden uit allerhande: dieren en granen maar ook zijde, jade en andere kostbare goederen.

Dit was de enige plaats waar de keizer knielde voor het altaar, in alle andere gevallen dienden de onderdanen te knielen voor hem. Het voorrecht om als enige deze tempel te mogen betreden, gaf hem trouwens ook de legitimiteit om over de anderen te regeren.

Het schitterende gebouw is opgetrokken in volle respect voor de Chinese kosmologie, niets is toevallig, alle keuzes werden gemaakt in overeenstemming met het wereldbeeld dat ze toen hadden.

De tempel is gebouwd op een enorme basis van marmer dat vanuit de groeven 800 km verderop werd aangevoerd. Tijdens de zomer deden ze het op rolletjes, in de winter hadden ze een andere, véél ingenieuzere manier om het transport te regelen: om de 5 meter werd een bron aangeboord die water moest geven om één van de duizenden stukjes ijspiste aan te leggen die samen 800 km lang was. De blokken marmer werden als het ware naar de werf geschoven.

De tempel is gelegen op het topje van een heuvel in een prachtig park. Waar dit heiligdom tot 1911 enkel voor de keizer toegankelijk was, is het vandaag de dag de ontmoetingsplaats voor jong en (zeer) oud.

In de overdekte galerij tussen de keukens en het poortgebouw zien we hoe oudjes hun geest scherp houden door te schaken, te kaarten of met de dominosteentjes te spelen.

Een gezond lichaam: in één van de uithoeken van het park wordt er druk gesport. Neen geen voetbal of tennis… in kleine groepjes staan heren de sjotten op een balletje met veren, een mengvorm van voetbal en badminton. De show wordt echter gestolen door 3 contortionisten (lichaamsacrobaten). Ze leggen zonder enig probleem hun been in hun nek, doen een volledige spreidstand zonder kreunen, vormen samen figuren een circus waardig. Het trio is samen zeker 280 jaar oud.

Het meeste volk is echter op te merken in één van de verste uithoeken van het park. Mensen lopen af en aan en zijn drukdoende aan het onderhandelen. Waarover? Ouders prijzen hun ongehuwde kinderen aan elkaar aan. Op basis van een kleine affiche prijzen ze hun waren aan en hopen ze zoon- of dochterlief van de straat te krijgen. Het leven is pas echt succesvol als je als grootouders met je kleinkind over straat kan wandelen. Bij voorkeur trouwens een kleinzoon. Lisa vertelde ons hoe haar grootouders vijf jaarlonen betaalden om een uitzondering te kopen op het éénkindbeleid van het toenmalige bestuur. 

Gezondheidszorg

Een gezond lichaam betekent ook een goede gezondheidzorg. Wie dacht dat die in communistisch China gratis is, heeft het grondig mis. Gelukkig houden Chinezen elkaar gezond door toevlucht te nemen in de traditionele geneeskunde, de acupunctuur, de kruidengeneeskunde of cuppingtechnieken.

In de privékliniek van de Nobelprijswinnares voor geneeskunde krijgen we een korte inleiding in de geneeskrachtige werking van een aantal planten, dit terwijl onze voeten in een houten bassin aan het weken zijn in een thee-achtig brouwsel. In een volgende fase worden voeten en onderbenen grondig gemasseerd en laten we ons onderzoeken door de dokters van het centrum. Op basis van hartslag, oog-, neus- en tongonderzoek wordt bepaald welke kruidencombinatie voor elkeen van ons het meest geschikt is.  Gelukkig heeft men onze hartslag gemeten alvorens ons de prijs van hun medicijnen mee te delen!

Hoe zit dat nu met het politieke regime in China?

Van 1949 tot 1976 zwaaide Mao met de plak. De grondlegger van het vaderland bedacht de Chinezen met een “Grote Sprong Voorwaarts” die leidde tot een nooit geziene hongersnood én een culturele revolutie waarbij alle verwijzingen naar het keizerlijk verleden werden verwoest. Als standaardlectuur kreeg iedereen het Rode Boekje waarin de basisprincipes van Mao’s beleid werden uiteengezet.

In 1976 nam de véél pragmatischere Deng Xiaoping de fakkel over. Kenmerkend voor zijn beleid is de volgende zin: ”Het maakt niet uit of de kat nu zwart is of wit. Als ze maar muizen vangt!” Alles waar de staat en het volk beter van wordt, is goed. Er werden speciale economische zones ingesteld, vrij ondernemerschap werd bevorderd.

En wat dan met de vrije meningsuiting?

•  Lisa vertelt ons voor het bezoek aan het Tienanmen-plein dat er effectief studenten werden onderdrukt in 1989… een dame tijdens één van haar rondleidingen had via een VPN-netwerk de blokkade van de Googlezoekmachine kunnen omzeilen en ze had dus met eigen ogen foto’s van die opstand gezien en is dus noodgedwongen tot de conclusie moeten komen dat er inderdaad iets van waar moet zijn.
•  In het winkeltje van ons hotel koop ik een kaartje waar Mao en Ceaucescu elkaar de hand schudden. De man staat versteld dat ik het personage ken en vraagt verbouwereerd of ik soms zelf Roemeen ben. Wanneer ik vertel dat de dictator van Roemenië op kerstdag 1989 werd geëxecuteerd laat hij me via zijn vertaalapp weten dat de aanslag tegen deze kameraad-regeringsleider inderdaad zwaar te betreuren valt en bestempelt het als anti-gouvernementele en terroristische daad.
• Op het Tienanmen-plein, vlak boven de ingang van de Verboden stad hangt een portret van Mao. Op zich niets wereldschokkends ware het niet dat de ogen van de man je altijd blijken aan te kijken ongeacht vanuit welke positie je het portret ook maar bekijkt. Mao is watching you! Samen met de letterlijke duizenden camera’s die op het plein van de Hemelse Vrede hagen.
• De skyline van Beijing wordt gedomineerd door een nagelnieuwe wolkenkrabber van 300 meter hoog en maar liefst 82 etages. De sociale zetel van één of andere selfmade-miljonair? Toch niet: het zijn de Head Quarters van de Chinese politiediensten.

Tiananmen-Plein

De bus zet ons na de maaltijd af vlak voor het Plein van de Hemelse Vrede waar nog geen 15 minuten na aankomst de hemelse sluizen worden geopend en ons trakteren op een diluviale stortbui. In no time spoelen alle toeristen weg en staat het plein onder één centimeter water.

“Het is hier dat in 1949 onze grote leider Mao de Volksrepubliek stichtte, ook zijn lichaam werd er opgebaard, het Nationaal Museum van China is er gevestigd, twee beeldengroepen beelden er uit hoe het proletariaat de macht in eigen handen nam en hoe dit jaar in oktober een grote parade zal plaatsvinden ter ere van de 70ste verjaardag van het Vaderland.” Met een overtuigend patriottistisch discours eert Lisa de verwezenlijkingen van het regime. Ze weet dat het plein in het Westen nochtans bekent staat voor een héél andere reden. Volledigheidshalve vermeldt ze in de kantlijn dat hier inderdaad een opstand was in 1989 waarvoor geen heldhaftige beeldengroep werd gebeeldhouwd… de studenten moeten het doen met een kleine foto. Er wordt niet ingegaan op de oorzaak van dit protest noch op de consequenties die het had voor de gevangengenomen en volgens Lisa terroristische jongeren. Fake news is blijkbaar iets van alle tijden mijnheer Trump.

De Verboden Stad

Via de poort van de Hemelse Vrede komt men op het enorme voorplein van wat ooit een Verboden Stad was. Enkel de keizer, de keizerin en het keizerlijk gezin mochten er wonen. Hij wordt overal voorgesteld als een draak, zij als een feniks. Om voor deze halfgoden te zorgen, werd een leger van eunuchen in dienst genomen. Waarom moesten deze heren hun edele delen later wegsnijden? Voor het vermaak van de keizer werden er ook permanent een 80-tal concubines in deze gouden kooi te zijner beschikking gesteld. Niet te verwonderen dus dat deze heren hun topjob moesten bekopen met het castreren van hun dierbaarste bezit.

Verder was de kleur goud en geel enkel en uitsluitend weggelegd voor de keizer. Niemand in zijn immense rijk had het recht om ook maak één kledingstuk te dragen waar goud of geel in verwerkt was. Zelfs vandaag de dag vinden de grootouders van Lisa (94 jaar oud) het nog totaal ongepast dat hun kleindochter iets geels draagt!

Of die concubines het allemaal zo gezellig vonden, is wel écht te betwijfelen. Als ze bij de dood van de keizer geen kind voor hem hadden kunnen baren, werden ze gewoon mee begraven. Levend weliswaar.

Verder is deze stad al een heel stuk minder verboden dan wat de naam doet vermoeden. Tot 1911 kwam er niemand in maar vanaf 1976 konden de eerste toeristen binnen. Vandaag tellen we niet minder dan 80000 mensen die dagelijks dit enorme paleis bezoeken.

Ik kan nauwelijks geloven dat ik hier sta. Ondanks het feit dat het tropisch warm is, krijg ik bij het ontdekken van dit 9999-kamers tellende paleis telkens kippenvel bij het ontdekken van nieuwe pleinen en vertrekken. De verfijning van de Chinese cultuur is ronduit onbeschrijfelijk. Als we bovendien te horen krijgen dat dit volledige geheel in een slordige 14 jaar werd gebouwd, met de middelen van 600 jaar geleden, schieten woorden me te kort!

Meters dikke vestigingsmuren werden opgetrokken, enorme pleinen aangelegd (met 15 lagen vloertegels om ondertunneling vanuit de vijandige linies te vermijden), troonzalen gebouwd, slotgrachten gegraven en nieuwe heuvels aangelegd… het is gewoon te gek voor woorden wat ze hier hebben gerealiseerd.

Het volledige complex werd gebouwd in totaal respect met de regels van de Feng Shui. De deuren naar het zuiden gericht, de vensters op het noorden. Alles ligt precies op de noord-zuid-as en het evenwicht tussen west en oost werd angstvallig bewaakt. Hoe hoger een gebouw staat, hoe belangrijker het gebruik ervan is. Het aantal figuren op de hoeken van de daken bepaalt wie er gebruik van mag maken. Aan de ingang van alle huizen die volgens dit principe worden gebouwd, staat de gelddraak, één van de zonen van de “oer”-draak en de feniks. De gelddraak heeft altijd een open bek om geld te kunnen opslokken, hij heeft geen anus waardoor het geld natuurlijk ook niet meer verloren gaat.  Aan veel Chinese huizen staan gelddraken waarin ze een muntstuk leggen om succes in hun financiën te bedingen.

Een bezoek aan China zonder dit wereldwonder aan te doen is gewoon ondenkbaar.

Chinese rijsttafel

Voor het avondmaal zoeken we iets niet te ver van het hotel. We volgen onze neus en belanden in de goorste keet van deze wijk. Nog nooit zette hier 16 Europeanen een voet binnen. Zonder véél aarzelen laat de ober een privé eetkamer ontruimen, verhuist daarbij een 10-koppig gezelschap en maakt plaats voor ons. Het bestellen van de maaltijd verloopt héél moeizaam aangezien alles uitsluitend in het Chinees moet gebeuren. Gelukkig brengt een fotoboek snel soelaas, de prenten zijn duidelijk, de uitleg onleesbaar want enkel in het Chinees. En zo komt het dat ik bij een traditionele Chinese rijsttafel meer en meer de indruk heb deel te nemen aan het rad van het fortuin. Allerhande schotels worden aangerukt en op het ronddraaiende tafelblad geplaatst. Ik proef van elke schotel zonder eigenlijk te weten wat ik eet… tot de manege weer een rondje draait en er iets anders voor mij verschijnt… Meestal loopt dit goed af… tot de tweede keer dat we in dit eethuis bestellen. Alle schotels zijn zo scherp van smaak dat onze lippen en tongen letterlijk in brand staan. Niet één bereiding is “mild”. Bij nagenoeg elke schotel springen de tranen in onze ogen en parelt het zweet van onze voorhoofden. Wat was dat, awel merci!? Frankie proest het uit. Of het van plezier of miserie is was me niet duidelijk. Enkel Flip blijkt er niet echt last van te hebben en eet smakelijk verder. Ook Christian laat het niet aan zijn hart komen en eet smakelijk verder… met bestek weliswaar. Zijn poging om met stokjes te eten zou perfect een scène vanuit Gaston en Leo kunnen geweest zijn. We hebben zeker niet lekker gedineerd die avond, maar plezier was er wél.